درد زانو
درد به صورت کلی از شرایط نامناسب سلولها در بافت خبر میدهند ، در اثر این شرایط نامناسب موادی در محیط سلولهای بافت ایجاد میشود که در نهایت انتهای اعصاب درد را تحریک و این هشدار به مغز می رسد که شرایط بافت نامناسب است .
مبحث علل درد زانو عملا تمام مشکلات زانو را در برمیگیرد که در این مقاله سعی شده در ابتدا یک نمای کلی از عناصر مفصل زانو ارائه شود سپس برای تمامی موارد مشکل ساز در زانو توضیح ارائه شود .
نمائی از ساختار زانو
زانو همانند همه مفاصل متحرک از استخوان و غضروف پوشاننده استخوانها تشکیل شده است و زانو به علت فشار زیاد دو غضروف بالشتک مانند به نام منیسک دارد .
برای پایداری و حفظ محیط داخل مفصل ، کپسول مفصل دور تا دور مفصل را گرفته و در دوطرف مفصل دو باند ضخیم به نام رباطهای جانبی را ایجاد میکند . زانو تنها مفصلی است که در داخل حفره مفصلی هم رباط دارد . دو رباط واضح با قرارگیری متقاطع به نام رباطهای صلیبی .
بافت سینویال محافظ داخل زانو است و در ضمن مایع سینویال را تولید میکند که باعث صیقلیتر شدن سطوح غضروفی میشود .
مفصل برای حرکت ایجاد شده است ، پس موتور هم لازم است ، عضلات موتور حرکت هستند که در اطراف مفصل به شکل باندهای محکمی به نام تاندون درمیآیند که به برجستگیهای استخوانی اطراف مفصل میچسبند .
زانو درد و علل آن
یکی از تقسیمات مفید در مورد علت های مختلف درد زانو ، تقسیم بندی زمانی است .
از این جهت درد را میتوان به دو نوع تقسیم کرد : حاد و مزمن
حاد یعنی دردی که تقریبا ناگهانی و اخیرا شروع شده است ( بر خلاف کاربرد عامیانه ، در پزشکی لغت حاد توصیف زمان است و نه دلیل بر شدت و یا وخامت اوضاع و به وضعیتی با شروع اخیر اطلاق می شود )
و درد مزمن یعنی طول کشیده یا به تدریج شروع شده .
علل دردهای با شروع ناگهانی :
از کمترین عارضه به سمت بیشترین عارضه :
درد در اثر فعالیت غیر معمول :
فشار بیش از حد غیر معمول مثلا به دنبال یک ورزش یا فعالیت بیش از حد در فردی که عادت به این امور نداشته ، میتواند باعث درد و اسپاسم عضلانی شود ، معمولا به علت وجود یک مشکل زمینهای در زانو رخ میدهد اما ممکن است که در غیاب هرگونه مشکل مفصل و فقط به علت فشار بیش ار حد و یا خستگی بیش از حد لاکتیکی عضله ایجاد شده باشد . این دردها به سرعت با استراحت بهبود مییابند .
ترومای بدون عارضه :
تروماهای خفیف چه مستقیم و چه غیر مستقیم باعث درد می شوند اما اغلب هیچ عارضه خاصی را ممکن است باعث نشوند ، اما با توجه به عناصر داخل زانو برای اینکه این تشخیص را بدهیم حتما باید زانو بررسی کامل شده و گرافی ساده و MRI به عمل آید . گاه بیشتر بر اساس کمبود امکانات یا برای کاهش هزینه در صورتیکه به عدم وجود مشکل جدی مطمئن شویم ، میتوانیم در صورت عدم بهبود سریع علائم MRI را انجام دهیم .
شکستگیهای زانو :
ترومای شدید میتواند باعث شکستگی شود که معمولا در اثر ترومای مستقیم یا تصادف یا سقوط از ارتفاع ایجاد میشود . درد شدید گاه زخم و کبودی همراه آن است و تشخیص آن اغلب در گرافی ساده یا سی تی اسکن و گاها در ام ار آی قابل انجام است و بر حسب شکستگی درمان بسیار متغیر است از زانوبند تا اعمال جراحی پیچیده .
دررفتگی در زانو :
دررفتگی زانو در ترماهای بسیار شدید مثل تصادف ممکن است و بسیار نادر . بررسی عروقی و جااندازی سریع و در صورت لزوم جراحی لازم است .
دررفتگی کشکک زانو هم نادر است و معمولا در نوجوانان و در اثر اشکال در ساختار استخوانی حفظ کننده کشکک و پارگی رباط نگهدارنده کشکک بروز میکند.
درد شدید در اثر ترومای غیر مستقیم و آسیب رباط و منیسک :
عناصر داخل مفصلی شامل غضروف مفصلی ، منیسکها و رباطها بخصوص رباط صلیبی قدامی ( ACL ) ممکن است در اثر ترومای غیر مستقیم چرخشی همراه با فشار زاویهای دچار آسیب شوند.
پارگی رباطهای جانبی را اغلب با درمان غیر جراحی میتوان بهبود بخشید مکر موارد شدید یا کندگی که ممکن است نیاز به جراحی باشد .
پارگی کامل رباط های صلیبی و منیسکها حتما نیاز به درمان جراحی دارند چون عناصر داخل مفصلی زانو امکان ترمیم خودبخود ندارند .
پارگی رباطهای صلیبی باعث ناپایداری و اصطلاحا علامت خالی کردن زانو میشود و اگر درمان نشده بمانند ، ناپایداری حاصله به شدت باعث تخریب غضروف زانو میشوند . درمان پارگی کامل رباطهای صلیبی با ایجاد یک رباط جدید با جراحی انجام میشود .
پارگی کامل منیسک نیز باعث گیر کردن بخش ناپایدار شده منیسک در بین سطوح مفصلی و آسیب غضروفی و علامت به اصطلاح قفل شدگی میشود ، اگر پارگی با تخریب همراه نباشد و در بخش محیطی منیسک باشد قابل ترمیم است و در غیر این صورت بخش جدا شده باید با جراحی حذف شود .
نکته اخر اینکه جراحی رباط صلیبی یا منیسک زمانی موفق است که بیمار آرتروز نداشته باشد در صورت بروز آرتروز ، درمانهای آرتروز لازم خواهد بود .
پارگی ناکامل رباط صلیبی اگر بیش از پنجاه درصد باشد بدون درمان رو به پارگی کامل میرود امروزه در موارد با پارگی نسبتا زیاد در افراد ورزشکار توصیه به تقویت با بازسازی جراحی است . اما روش موفق جدید استفاده از فاکتورهای رشد پلاکتی است .
همانطور که قبلا گفتیم عناصر داخل مفصلی زانو مثل رباطهای صلیبی و منیسکها و غضروف مفصلی پتانسیل ناچیزی برای ترمیم و بازسازی دارند ، برای اولین بار امیدی ایجاد شده است که با روشهائی به نام ارتوبیولوژیک که فعلا مبتنی بر فاکتورهای رشد پلاکتی ، فرآوردههای سلول بنیادی مزانشیمی و هیالورونیک اسید است ، بتوانیم ترمیم ایجاد کنیم .
بنابراین در موارد اسیبهای ناکامل رباط و منیسک و غضروف میتوان از این روشها استفاده نمود و البته در مورد و دژنریشن منیسک و سائیدگی غضروفی که در بخشهای بعدب خواهد آمد.
درد شدید ناگهانی در زانوی دچار آرتروز :
ارتروز مفصلا در قسمت بعدی بحث میشود ، گاها در زمینه ارتروز به علت گیرکردگی ناگهانی سطوح غضروفی ناصاف شده یا پارگی در منیسک ارتروزی ، درد و تورم ایجاد می شود . گاها کیستهای ناشی از آرتروز ممکن است پاره شود و تورم در پشت زانو و ساق ایجاد شود .
آرتریت سپتیک :
عفونت مفصل زانو بخصوص در افراد مسن یا در ضعف ایمنی ممکن است رخ دهد و با درد و گرمی و تورم و با مثبت شده آزمایشات مربوط به عفونت خود را نشان میدهد گاه در بیمارانی که عمل جراحی انجام دادهاند یا تحت عمل تعویض مفصل زانو قرار گرفتهاند دیده میشود . و برای درمان حتما نیاز به جراحی و شستشوی مفصل وجود دارد .
درد شدید در بیماریهای روماتیسمی :
بیماری روماتیسم تیپیک یا فرم نوجوانان یا سایر مشکلات روماتیسمی اغلب دردهای مزمن طولانی ایجاد میکنند اما کاها در اثر التهاب شدید باعث درد شدید میشوند.
دردهای مزمن با شروع تدریجی یا طول کشیده :
نرمی غضروف ( کندرومالاشی ) کشکک :
در نوجوانان ممکن است نرمی کشکک زانو رخ دهد که با درد جلوی زانو مشخص میشود و معمولا بخوبی با کاهش فشار بر زانو و درمان داروئی و تقویت عضله چهارسر ران پاسخ میدهد .
سائیدگی غضروف زانو :
در نهایت تمام مشکلات زانو به تخریب و تمام شدن غضروف زانو منتهی میشود . وقتی غضروف بین استخوانها کاملا سائیده شود و استخوانها با هم در اصطکاک قرار میگیرند . تغییرات زیادی هم در استخوانها رخ میدهد که مهمترین آن تغییر شکل و انحراف است .
سائیدگی غضروف مفصلی زانو به دو گروه اولیه و ثانویه تقسیم میشود و گروه ثانویه به دو مجموعه علت مکانیکال و التهابی تقسیم میشود :
علل مکانیکال به پنج گروه اصلی تقسیم می شود
ضعف عضله چهارسر ران ( کوادریسپس ) :
شایعترین علت فشار بیش از حد بر زانو است . عملکرد و مقاومت در برابر آسیب و فشار روزمره زانو همگی وابسته به قدرت کافی این عضله میباشند و ضعیف بودن آن باعث میشود حتی در سنسن پائین و در غیاب سایر عوامل مشکلزا هم سائیدگی شروع شود و بدترین وجه مشکل این است که هرگاه زانو ضربه ولو بدون عارضه بخورد عضله تا حدی تحلیل میرود و در مشکلات مزمن هم این ضعف تشدید میشود.
تقویت کوادریسپس اولین قدم در هر گونه درمان هر مشکل زانو میباشد .
چاقی و وزن بالا :
مشخصا در مورد مفاصل تحمل کننده وزن بخصوص زانو و کمر ، وزن بالا باعث فشار بیش از حد میشود.
فعالیتهائی با فشار زیاد بر زانو :
وضعیتهائی که زانو تخت فشار وزن خم و راست می شوند مثل پله ، نشستن روی زمین ( دو زانو ،چهار زانو و سر زانو ) باعث فشار بیش از حد به غضروفهای زتنو میشوند . ورزشهائی که با چرخش ران بر روی زانو همراه اسن مثل ورزشهای رزمی ، کشتی ، فوتبال ، میتوانند باعث فشار بیش از حد بر غضروف زانو شوند . اما اگر قدرت عضلانی کافی باشد و انحراف زانو یا وزن بیش از حد نباشد ، اغلب بخوبی تحمل شده و مشکل مهمی پیش نمیآید .
انحرافات زانو :
- فرم شایع ان بخصوص در ایران پای پرانتزی یا ژنوواروس است . هر چه بیشتر باشد فشار بر بخش مدیال ( به سمت خط وسط بدن ) زانو و منیسک مدیال بیشتر میشود یعنی کل وزن به جای آنکه در کل زانو پخش شود به نیمه یا حتی یک سوم مدیال زانو وارد میشود و نه تنها باعث سائیدگی زودرس میشود بلکه باعث آسیب پذیری منیسک مدیال و رباط صلیبی شده و ممکن باعث پارگی زودرس آنها شود. اگر ژنوواروس شدید باشد حتما بهتر است تا قبل از بروز آرتروز یا پارگی منیسک مدیال با جراحی اصلاح شود .
- پای ضربدری یا ژنووالگوس اغلب همراه صافی کف پا است ، در این وضعیت فشار بیش از حد به سمت لترال زانو وارد میشود و در صورت شدت باید اصلاح شود . دفورمیتی شایع همراه این وضعیت انحراف کشکک زانو به سمت لترال است که باعث سائیدگی زودرس کشکک و گاها دررفتگی آن میشود .
- زوایای عملکردی کشکک نیز ممکن است دچار اشکال و انحراف باشند .
- چرخش به داخل استخوان ران هم انحراف نسبتا شایعی است . در این حالت اگر از روبرو زانو را نگاه کنیم برجستگی کشکک به جای اینکه مستقیم به روبرو باشد به سمت خط داخل بدن جهت گیری دارد ، خیلی اوقات باعث پرانتزی شدن زانو میشود .
- گاهی هم دفورمیتی مزانو در اثر شکستگی بدجوشخورده اطراف مفصل رخ میدهد .
اشکالات مکانیکی داخل زانو : شامل
- ناپایداری زانو در اثر اسیب رباطهای زانو
- گیر کردگی در اثر جدا شدن قطعهای از منیسک و گیر کردن ان لای سطوح مفصلی . بیماری OCD که باعث قطع خونرسانی به قسمتی از استخوان و غضروف و تخریب غضروف و آزاد شدن جسم خارجی میشود ، گاهی شکستگی ریز هم باعث اجسام آزاد میشود.
- شکستگی با بد جوش خوردگی و ناصاف شدن سطوح مفصلی و یا تخریب غضروف .
- خود سائیدگی غضروف مفصلی در آرتروز نیز باعث سائیدگی بیشتر غضروف باقیمانده میشود .
علل التهابی :
در بیمارهای خودایمنی سیستم ایمنی بدن به اشتباه بر ضد یکی یا چندتا از بافتهای بدن وارد عمل میشود . روماتیسم مفصلی شایعترین بیماری است که سیستم ایمنی بر ضد بافت سینوویال داخل زانو و سایر مفاصل متحرک و غلاف تاندونها وارد عمل می شود و التهاب داخل مفصل ایجاد میشود. البته بیماریهای خودایمنی دیگری هم هستند که باعث التهاب در زانو میشود .
التهاب نه تنها باعث اختلال در تغذیه غضروف میشود ف بلکه به شدت برای ماتریکس غضروفی مضر است و باعث تخریب غضروف میشود.
نکته مهم این است که اگرچه بیماری روماتیسم وضعیتی نادر است . اما یک وضعیت نسبتا شایع ، زمینه التهابی مفصلی است که در خیلی از افراد بخصوص خانمها وجود دارد . در این حالت دردهای مفصلی پراکنده بخصوص در زانو ، کمر ، شانه ، انگشتان دست وجود دارد و ممکن است خودبخود یا حتی با بهانه جزئی از نظر فشار فیزیکی یا روحی یا سرما و رطوبت تشدید شود .
تشدید علل مکانیکال و التهابی توسط یکدیگر :
و اینک یک بینش مهم : اگر سائیدگی به یکی از علل مکانیکال شروع شود و با آسیب غضروف ادامه یابد همین آزار بافتی و آزاد شدن قطعات ماتریکس غضروفی در مفصل خود باعث التهاب میشود و التهاب تخریب غضروف را تشدید میکند . اگر سائیدگی به عهلل التهابی شروع شود ، تخریب سطوح غضروف و ناصافی آن و در ادامه تغییر شکل مفصل خود باعث ایجاد و تشدید اشکالات مکانیکال میشود . یعنی اگر مشکل بیش از حدی ادامه یافته و بدون درمان بماند در یک حلقه معیوب دائما اشکال مکانیکال و التهابی هم خودتشدید می شوند و هم یکدیگر را تشدید میکنند تا در نهایت با یک سائیدگی غضروف و تغییرات استخوانی و مفصل ملتهب روبرو هستیم که اساس نامگذاری این وضعیت است Osteoarthritis OA ( التهاب استخوان و مفصل ) که پسوند -itis به معنای التهاب مشخصه آن است .
سائیدگی اولیه غضروف مفصل :
و یک بینش مهم دیگر و شاید بدترین جنبه سائیدگی غضروفی : سائیدگی غضروفی زانو بدون هیچگونه علتی و فقط با افزایش سن هم رخ میدهد ، یعنی بدون هیچ علتی که به این ترتیب ثانویه به علتی نیست و اولیه است . سایر مفاصل بدن اینگونه نیستند ، فقط غضروفهای زانو و دیسکهای بین مهرهای کمر این خاصیت را دارند به تدریج دچار پسرفت Degeneration میشوند که البته چون تدریجی است و التهاب چندانی ایجاد نشده علائم زیادی هم ایجاد نمیکند . با این بینش سائیدگی زانو را Degenerative Joint disease DJD هم نامیدهاند . در این حالت غضروف تخریب نمیشود در واقع پسرفت میکند .
خود تشدید کنندگی و حلقه معیوب سائیدگی غضروف زانو :
به این ترتیب سائیدگی زانو شایعترین و تقریبا علت تمام موارد درد با شروع تدریجی زانو در دوران بزرگ سالی تا پیری است . و علت بخش بزرگی از ناتوانی ناشی از روند پیری را باعث میشود و بدترین جنبه آن این است که با چندین مکانیسم دائم خود را تشدید میکند
- هرچه درد و مشکلات بیشتر میشود عضله چهارسر بیشتر ضعیف میشود و ضعیف شدن کوادریسپس باعث افزایش فشار بر زانو و تشدید سائیدگی میشود .
- هر چه سائیدگی سطوح مفصل بیشتر می شود ، صاف و صیقلی بودن سطوح کمتر شده و در نتیجه سرعت سائیدگی افزایش می یابد .
- در زانوی دچار ژنوواروس و فشار بر سمت مدیال زانو ، و سائیدگی منیسک و پارگی آن به تدریج فاصله مفصل کم شده و انحراف و پرانتزی بودن زانو دائم بیشتر میشود و در نتیجه فشار بر سمت مدیال زانو و شدت سائیدگی افزایش مییابد . اگر غضروف تا حد زیادی از بین برود ، پوکی استخوان که در سنین بالا بخصوص خانمها شایع است کمک میکند به افزایش انحراف زانو.
در اثر تخریب سریع غضروف ، التهاب ایجاد میشود و باعث تشدید تخریب غضروف میشود .
علائم :
بر حسب شدت آرتروز و البته شدت التهاب مفصل ، طیف علائم بسیار وسیع است ، از درد در پائین رفتن طولانی از پله یا شیب و خشک شدن زانو در نشستنهای طولانی در حداقل سائیدگی و التهاب شروع شده و به تدریج درد شدیدتر و طولانیتر میشود تا در شدیدترین حالت به درد نسبتا شدید و دائمی و انحراف یا دفورمیتی زانو برسد .
وقتی از سائیدگی صحبت می کنیم ، دقیقا منظورمان چیست ؟ همانطور که دیدیم بر اساس دو بینش مهم نامهای اوستئوآرتریت OA و دژنریشن مفصلی DJD به کار میروند ، نام کوتاه آرتروز هم به کار میرود و البته بهترین نام فارسی وضعیت سائیدگی غضروف میباشد. هر جا ما مفصل داریم برای حرکت روان مفصل ، استخوانها با یک لایهای از غضروف پوشیده شدهاند که ضخامت این لایه در زانو حدود 4 میلی متر است . زانو چون مفصلی تحت فشارهای است ، دو بالشتک غضروفی به نام منیسک در سمت مدیال ولترال بین استخوان ساق و ران قرار دارند .
غضروف مفصلی اساس کار مفصل است و تمام مشکلات مفصل از این جهت مشکل شناخته میشوند هستند که باعث اسیب غضروف میشوند و نهایت تمام آسیبها نیز تخریب کامل غضروف مفصلی است و راه حل نهائی نیز تعویض مفصل یا جایگذاری موادی در بین استخوانها است که کار غضروف را انجام دهند.
سائیگی غضروف معمولا از غضروف پشت کشکک زانو شروع میشود و ابتدا با درد در پائین رفتن از پله یا سطح شیبدار و خشکی در نشستن طولانی روی زمین یا در ماشین خود را نشان می دهد ، درد در جلوی زانو است و به استراحت جواب میدهد. به تدریج درد بدتر و طولانیتر با جواب کمتر به استراحت و کم کم احساس ناصافی در حرکت کشکک در لمس ادامه مییابد . سپس تغییرات منیسک شروع میشود ، غضروف مفصلی یک لایه روی استخوان است و از سطح سائیده میشود اما منیسک دارای حجم و بالشتک مانند است و تغییرات ثانویه در اثر فشار یا التهاب یا به صورت اولیه و در اثر افزایش سن به صورت تغییرات ماتریکس یا بافت زمینهای ایجاد میشود . این تغییرات ابتدا فقط در MRI و به نام دژنریشن گرید I , II , III نامیده میشود ، بعضا از لغت پارگی استفاده میکنند که به جز در مورد گرید III که دژنریشن به سطح منیسک رسیده ، لغت درستی نیست . گاه ریشه منیسک مدیال پاره میشود و باعث می شود منیسک از جای خود حارج و در تحمل وزن مشارکت نکند .
درمان آرتروز زانو :
با توجه به آنچه در علل ثانویه گفته شد ، درمان عبارتست از :
درمان فیزیکی
- کاهش فشار بر مفصل زانو با تقویت عضله چهارسر ران ( کوادریسپس )
- کاهش فشار بر مفصل زانو با تغییر سبک زندگی
- استفاده از زانوبند طبی برای حمایت از کشکک و یا از فشار خارج کردن سمت مدیال زانو
جراحی پیشگیرانه
- اصلاح جراحی انحراف زانو در صورتی که هنوز سائیدگی خیلی شدیدی رخ نئاده است
- ترمیم ریشه پاره شده منیسک در صورت عدم وجود آرتروز شدید
- در صورتیکه قطعهای از منیسک در مفصل گیر میکند ، خارج کردن جراحی آن
- بازسازی رباط صلیبی در صورتیکه آرتروز خفیف باشد و سن زیر 50 سال
استفاده از فاکتور رشد و سلول درمانی :
- استفاده از فاکتورهای رشد پلاکتی ، برای جلوگیری از پیشرفت آرتروز ، و بهبود ضایعات غضروفی خفیف تا متوسط با نتایج بسیار امید بخشی همراه شده است . همچنین درمان با سلولهای بنیادی مزانشیمی یا فرآورده آنها در تمام دنیا در حال فرگیر شدن است . مجموعه این موارد که ارتوبیولوزیک نامیده میشود در مواردی بخصوص برای ترمیم موثر است که مشکلات بیومکانیکال شدیدی وجود نداشته باشد و التهاب شدید کنترل شده باشد . اما در موارد التهاب شدید از خود این روشها نیز برای کاهش التهاب میتوان استفاده کرد .
تزریق ژل
- در موارد آرتروز متوسط تا شدید سطوح مفصلی ناصاف شده خود باعث سادیدگی بیشتر می شود که در این موارد میتوان با تزریق ژل هیالورونیک میتوان ناصافی سطوح مفصلی را کاهش داد.
دارو
- کاهش التهاب زانو با داروهای ضد التهاب
- درمان پوکی استخوان
تعویض مفصل زانو
- در نهایت در سائیدگی شدید بخصوص همراه با انحراف زانو ، تعویض مفصل زانو درمان نهائی است .
درمان و پیشگیری در آرتروز اولیه :
همانطور که گفته شد در مورد زانو آرتروز اولیه بدون هیچ علت ثانویه و صرفا در اثر افزایش سن نیز رخ میدهد . یکی از جذابترین جنبههای علم مدرن پزشکی مدرن این است که چطور میتوان در مورد بافتهای مختلف جلوی فرآیند پیری را گرفت یا به عبارتی جوانسازی انجام داد .
آیا جوانسازی در زانو ممکن است ؟
اما نکته اساسی برای اینکار این است که در شروغ فرآیند پیری بتوانیم آن را متوقف کنیم یا برگردانیم ، چرا که اگر روند پیری پیشرفت زیادی نماید عملا تغییرات غیرقابل بازگشت میشوند یا همانطور که در زانو دیدیم ، تغییرات دائم خود را تشدید میکنن مثلا اگر ماتریکس منیسک خیلی آسیب ببیند یا غضروف بیش از حدی نازک یا در سطح صیقلی کانل نباشد ، عملا دچار تشدید فشار بیومکانیک شده و روز به روز مشکل بیشتر میشود .
برای شناسائی مشکل در اولین مراحل در زانو چه باید کرد ، شروع سائیدگی در غضروف کشکک در تصویربرداری حتی MRI خیلی تفسیر قابل اعنمادی ندارئ ، اما در منیسکها و بخصوص منیسک مدیال اولین غلامت فرآیند پیری یا سائیدگی در اثر علل ثانویه ، ایجاد تغییرات سیگنال در MRI است که به صورت دژنریشن درجه I , II , III خود را نشان میدهد . پس بخواهیم در ابتدتی فرآیند پیری ، روند جوانسازی موفقی داشته باشیم باید در زمان وقوع اولین غلامت شروع سائیدگی که دژنریشن درجه I , II است ، این کار را انجام بدهیم .
به جز تقویت کوادریسپس و تجویز دارو مهمترین راه ، استفاده از روشهای ارتوبیولوژیک شامل فاکتورهای رشد پلاکتی و استفاده از سلولهای بنیادی مزانشیمی و فرآوردههای آنها است . همانطور گه قبلا گفته شد عناصر داخل مفصل شامل منیسکها و غضروفهای سطح مفصلی و رباطهای صلیبی عملا ترمیم خودبخودی ندارند ، به همین جهت روشهای ارتوبیولوژیک ایجاد شدند تا ترمیم در این بافتها را ایجاد کند و پس از کابرد در ترمیم به دنبال اسیب دیدگی ، اکنون میتوان برای معکوس کردن روند پیری و جوانسازی از آنها استفاده نمود .
سایر علل درد مزمن :
سایر علل درد مزمن زیاد است اما به جز پوکی استخوان بقیه چندان شایع نیستند . تقریبا به ترتیب شیوع عبارتند از :
- پوکی استخوان که در خانمها شایعتر است . به جز ایجاد دردهای استخوانی با مستعد کردن زانو به تشدید انحراف میتواند باعث تشدید سائیدگی هم بشود .
- بیماریهای روماتیسمی : شامل تمام بیماریهای خود ایمنی که باعث التهاب سینوویوم میشوند .
- بیماری Osteo Chondritis Dissecans OCD بیماری نسبتا نادری است که در اثر اشکال خونرسانی به قسمتی از استخوان انتهای ران یا به صورت نادرتری در کشکک که باعث از بین رفتن کیفیت استخوان و غضروف پوشاننده و در بدترین حالت باعث کندگی قسمتی از استخوان و غضروف شده و باعث ناصافی سطح مفصل می شود .
- تومورها
- مشکلات متابولیک
درد بعد از تعویض مفصل زانو :
گاها پس از تعویض مفصل زانو پس از گذشت دوران نقاهت و راهاندازی کامل ، گاها درجاتی از درد وجود دارد . این دردها عمدتا به دلیل سائیدگی شدید کشکک زانو است و با دارو و تقویت کوادریسپس بهبود مییابد و اگر درد شدید طولانی ادامه یابد حتما باید بررسیهای لازم در مورد پروتز انجام شود .
گاها پس از چند سال ممکن است دردهای نسبتا زیاد مزمن ایجاد شود که باید حتما از نظر وضعیت پروتز بررسی شود چون ممکن است پروتز شل شده باشد بخصوص اگر با ایجاد انحراف در زانو همراه شده باشد .
درد شدید و تورم زیاد و گرمی مفصل ممکن است به علت ایجاد عفونت باشد که باید به صورت اورژانس بررسی و بستری و اقداماات جراحی لازم انجام شود .