نویسننده : دکتر سید محمد حسین قادریان
لقاح آزمایشگاهی (IVF) یکی از پیشرفتهترین روشهای کمکباروری است، اما در بسیاری از موارد، برای افزایش شانس موفقیت یا پاسخ به شرایط خاص پزشکی، از روشهای مکمل در کنار IVF استفاده میشود. این روشها با هدف بهبود کیفیت تخمک، اسپرم، جنین و شرایط رحم طراحی شدهاند و نقش مهمی در بهینهسازی نتایج درمان دارند.
در ادامه، با مهمترین روشهای مکمل IVF آشنا میشوید:
1.
ICSI (تزریق اسپرم به داخل تخمک)
تزریق اسپرم داخل سیتوپلاسم تخمک یکی از رایجترین روشهای مکمل IVF است، بهویژه در مواردی که کیفیت یا تعداد اسپرم پایین است. در این روش، اسپرم بهطور مستقیم به داخل تخمک تزریق میشود تا احتمال لقاح افزایش یابد.
📌 مناسب برای:
- تعداد پایین اسپرم
- تحرک کم اسپرم
- اسپرم با شکل غیرطبیعی
- شکست لقاح در IVF قبلی
2.
PGD/PGT (تشخیص ژنتیکی پیش از لانهگزینی)
PGD (یا PGT) برای بررسی اختلالات ژنتیکی و کروموزومی در جنین قبل از انتقال به رحم به کار میرود. این روش امکان انتخاب جنینهای سالم را فراهم میکند و از انتقال بیماریهای ژنتیکی جلوگیری میکند.
📌 مناسب برای:
- زوجهای ناقل بیماریهای ژنتیکی
- زوجهایی با سابقه سقط مکرر
- انتخاب جنسیت جنین
- سن بالای مادر (بالای ۳۵ سال)
3.
FET (انتقال جنین منجمد)
در این روش، جنینهایی که در چرخه IVF تولید شدهاند فریز شده و در سیکلهای بعدی به رحم منتقل میشوند. این کار در شرایطی که رحم مادر برای بارداری آماده نیست یا به دلایل پزشکی نیاز به تأخیر در بارداری وجود دارد، انجام میشود.
📌 مناسب برای:
- رحم غیرآماده در زمان لقاح
- جلوگیری از سندروم تحریک بیشازحد تخمدان (OHSS)
- برنامهریزی برای بارداری در آینده
4.
هچینگ کمکی (Assisted Hatching)
گاهی جنین نمیتواند از پوشش محافظ اطراف خود (زوناپلاسیدا) خارج شود و لانهگزینی نکند. در این روش، با کمک لیزر یا مواد شیمیایی، شکافی کوچک در این پوشش ایجاد میشود تا فرآیند لانهگزینی تسهیل شود.
📌 مناسب برای:
- زنان بالای ۳۵ سال
- جنینهای فریز شده
- مواردی با چند بار شکست در IVF
5.
EmbryoScope (انکوباتور تایملپس)
دستگاهی هوشمند برای نگهداری و بررسی مداوم جنینها در آزمایشگاه است. این دستگاه با ثبت تصاویر متوالی از رشد جنین، به متخصصان کمک میکند تا سالمترین و باکیفیتترین جنین را برای انتقال انتخاب کنند.
📌 مزایا:
- افزایش دقت در انتخاب جنین
- کاهش نیاز به جابجایی جنین از انکوباتور
- مناسب برای کسانی که IVF قبلیشان با شکست مواجه شده
6.
PRP (تزریق پلاسمای غنی از پلاکت به رحم)
در برخی بیماران با ضخامت اندومتر پایین یا لانهگزینی ناموفق، تزریق PRP به دیواره رحم میتواند به افزایش خونرسانی و بهبود پذیرش جنین کمک کند.
📌 مناسب برای:
- ضخامت کم آندومتر
- شکست مکرر در انتقال جنین
7.
آزمایش ERA (تحلیل پنجره لانهگزینی)
در این روش، نمونهای از آندومتر رحم برداشته شده و زمان دقیق “پنجره لانهگزینی” مشخص میشود تا انتقال جنین دقیقاً در زمانی انجام شود که رحم بیشترین آمادگی را دارد.
📌 مناسب برای:
- موارد لانهگزینی ناموفق علیرغم وجود جنین سالم
- کسانی که چندین بار IVF ناموفق داشتهاند